Nomindari Shagdarsuren Шагдарсүрэнгийн Номиндарь
Nomindari Shagdarsuren - Шагдарсүрэнгийн Номиндарь



Association Routes Nomades
193 Boulevard Jacques Cartier
35000 Rennes
France
contact(at)routesnomades.fr
+33 (0)6 2135 5301


SHAGDARSUREN Nomindari
France - Mongolie

Voyage en Diphonie, de Jean-François Castell (Les Films du Rocher/Routes nomades, 2017)

Diplômée du Master en Médiation du patrimoine culturel à l’Université Rennes 2, Nomindari Shagdarsuren est spécialisée dans le secteur du patrimoine culturel immatériel (PCI). Elle a travaillé pour des organisations de l’ingénierie culturelle nationales et internationales en Mongolie (Commission nationale pour l’UNESCO), en France (CFPCI et association France PCI) et Corée du Sud (ICHCAP). Chargée de projet à l’association Routes Nomades, elle a participé aux dossiers de candidature des éléments du PCI mongol sur les listes de l’UNESCO (khöömii, épopée tuuli, danse bie biyelgee). Elle est l’auteur de plusieurs articles en mongol, anglais et français sur le PCI.

Aux côtés de Johanni Curtet, elle promeut la culture et la musique traditionnelle mongole en Occident à travers les activités de l’association Routes Nomades. Ils réalisent ensemble une première anthologie du chant diphonique mongol en 2017 avec le label Buda Musique. Ce projet fait l’objet d’un documentaire de Jean-François Castell, Voyage en Diphonie, sorti en mai 2018 et projeté au Festival.

Nomindari Shagdarsuren travaille actuellement à la traduction de la poésie mongole pour de futures publications.

Bibliographie

"Les transformations d’un patrimoine immatériel mongol : de pratiques locales du khöömii à l’objet d’une patrimonialisation", in Les Cahiers du CFPCI, 3, Le Patrimoine Culturel Immatériel. Regards croisés de France et d’Allemagne, avec Johanni Curtet (Centre français du patrimoine culturel immatériel, Maison des Cultures du Monde, 2015)

"Le PCI de Mongolie sur les listes de l’Unesco : traditions musicales et enjeux de sauvegarde", Rencontres internationales du patrimoine culturel immatériel en Bretagne, avec Johanni Curtet (Dastum/Bretagne Culture Diversité, 2014)


"Safeguarding Intangible Cultural Heritage in Mongolia : Needs and Challenges", in Asian Cooperation Program on Conservation Science, The 1st ACPCS Workshop, Establishing a platform for building a regional capacity, (National Research Institute of Cultural Heritage, 2012)


Questions sur la sauvegarde du patrimoine culturel immatériel en Mongolie : tradition et modernisation, mémoire de Master en Histoire sous la dir. de Urtnasan Norov (Université Chinggis Khaan, 2010)

   
"Convention de l’UNESCO pour la sauvegarde du Patrimoine Culturel Immatériel et de son implantation en Mongolie", in Les enjeux de la protection de l’ancienne culture et des objets historiques (Centre pour l’histoire et les objets culturels de Mongolie, 2009)



Association Etonnants Voyageurs:
www.etonnants-voyageurs.com/SHAGDARSUREN-Nomindari.html

 



------------
Хөөмийтэй холбогдсон миний түүх

« Монгол Хөөмийн Сонгомол » цомог маань гарч, Жоанни бид хоёрын олон жилийн хөдөлмөр ийнхүү биежсэнд сэтгэл ихэд ханахуйяа урьдын явдал санаанд орж, хөөмий гэдэг ертөнцтэй холбогдсон тухай дурсамжаа хуваалцмаар санагдав.

2008 оны өвөл ЮНЕСKО-гийн Үндэсний Kомисс гэдэг айлын босгоор орж, соёлын өв, тэр дундаа биет бус өвийг хамгаалахтай холбоотой төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхэд оролцож эхэлснээр энэ явдлын эхлэл тавигдсан билээ. Энэ үед ЮНЕСKО-гийн хөтлөн явуулдаг соёлын биет бус өвийн жагсаалтуудад монгол өвийн зүйлсийг нэр дэвшүүлэх ажил ид өрнөж байлаа. Эхэлж тууль, цуур, бий биелгээ гурвыг Яаралтай хамгаалах шаардлагатай соёлын биет бус өвийн жагсаалтад нэр дэвшүүлэх материалуудыг холбогдох олон хүнтэй хамтран боловсруулалцсан. Манай ажил гэж тэр үед хуучнаар Худалдаа аж үйлдвэрийн тэнхимийн байрны 11 давхарт 2 умгархан өрөөнд бүгд багтана. Дарга нэг өрөөнд нь, тэгээд соёл, боловсрол, шинжлэх ухаан хариуцсан ажилтнууд нягтлантайгаа бүгд нөгөө өрөөнд нь хамт сууцгаана. Ажил гэж цаг наргүй, хагас бүтэн сайнд ч очиж ажиллах нь энгийн. Ажлын нөхцөл тааруу, цалин бага хэдий ч, хийж буй ажил нэн сонирхолтой тул ёстой залуу хүний инерцээрээ л авдаг байлаа. Байнга л бичиг цаасан дунд байх хэдий ч янз бүрийн хүмүүстэй уулзаж хамтран ажилладаг болохоор уйдна гэж үгүй. Энх тайвны төлөөх том том үзэл санааны зах зухаас тэр үед л танин мэдэж, соёл хэмээх аугаа ертөнцөөр дамжуулан хүн төрөлхтний эв найрамдалтай амьдралыг босголцож байгаадаа  бөөн романтиk амьтан, өдөр тутмын амьдралын ихэнхийг ажил эзэлдэг ч үр дүнд нь байнга л сэтгэл хангалуун явдаг байлаа. Хамт олны уур амьсгал ч сайхан байсан хэрэг. Энэ үед ямар гайхамшигтай сайхан хүмүүстэй шинээр танилцаж, хамтран зүтгэж явснаа бодоход сэтгэлд үнэн өег.

2009 оны намар бид Соёлын биет бус өвийг хамгаалах талаар нэгэн симпозиум зохион байгуулсан нь өвлөн уламжлагч, судлаач, албаныхан гэсэн гурван талыг холбон гүүрлэх зорилготой байв. Энэ хурлын үеэр бид хөөмий судлаач Жоанни Kюртэ гэдэг хүнтэй анх танилцаж билээ. Яг энэ үед бид хөөмий, наадам хоёрыг Хүн төрөлхтний соёлын биет бус өвийн төлөөллийн жагсаалтад нэр дэвшүүлэх баримт бичгийг боловсруулж байснаас хөөмий нь над дээр оноогдсон байв. Манай дарга хөөмийгөөр мэргэшиж буй угсаатны хөгжим судлаач энэ франц залуутай танилцсандаа ихэд олзуурхсан нь цаанаа учиртай байв.

Хөөмийн баримт бичиг дээр эхэндээ Морин хуурын чуулгын хөөмийч Сандагжавтай хамтран ажиллаж байлаа. Энэ хүн хөөмийн талаар бичсэн номоо бидэнд өгч, өөрийнхөө хэмжээнд цуглуулсан бүх материалаа харамгүй хуваалцсан билээ.

Ер нь ЮНЕСKО-гийн жагсаалтуудад нэр дэвшүүлэх баримт бичгүүдийг англиар үйлдэн явуулдаг байсан ч, энэ удаад хөөмийн материалыг дан ганц англиар биш, францаар бас бэлдэж явуулахаар  дарга маань шийдсэн нь үүнд өгч байсан ач холбогдлыг илтгэнэ. ЮНЕСKО-гийн төв байр Парист байдгаас гадна, монгол аман уламжлалыг судалдаг франц эрдэмтэд цөөнгүй байдагтай ч холбоотой.

Ингээд бид Жоаннитой холбогдлоо, хамтран ажиллах хүсэлтэй байгаагаа хэллээ, бэлдсэн баримт бичгийг англиас франц руу орчуулахад бидэнд туслахыг хүслээ. Тэр ч бидэнтэй хамтран ажиллахад татгалзах зүйлгүйгээ хэллээ. Ийнхүү Жоанни бид хоёр хөөмийн баримт бичиг дээр ажиллаад удаагүй байтал тэр “Үүнийг яг энэ чигээр нь франц руу орчуулаад би нэрээ тавимааргүй байнаа, яагаад гэвэл энд дутуу дулимаг мэдээлэл маш их байна, буруу зөрү юм ч их байна. Хэрвээ энэ чигээр нь хадгалнаа гэвэл та нар өөр хүнээр орчуулуулах хэрэгтэй, би хөөмий судлаачийн хувьд яавч энэ материалыг энэ хэвээр нь хүлээн зөвшөөрөшгүй. Харин засч залруулж, нэмье гэвэл би 2004 оноос хойш судалгаанд цуглуулсан материалуудаасаа өгч болно, тэгээд нэмж сайжруулаад франц, англиар нь хамт бэлдэж болно” гэж байна. Даргад дамжууллаа, бид гурав сууж ярилцлаа. Дарга “За тэгвэл чи өөрийнхөө материалуудаас нэмэрлээд энэ баримт бичгийг та хоёр боловсруулж ард нь гар” гэж үүрэг өгснөөр намар эхэлсэн бид хоёрын үерхэл ийнхүү хөөмийн баримт бичгийг үндсээр нь өөрчилж, дахин хоёр хэлээр боловсруулах олон сарын бичиг цаасан дундах ажлаар өргөжсөн бөлгөө.

(Хөөмийн материал дутуу дулимаг байсныг би яагаад мэдээгүйн гэж үү? Яагаад гэвэл би биет бус өвийн л мэргэжилтэн болохоос хөөмий судлаач биш учраас тэр. ЮНЕСKО-д нэр дэвшүүлэх өвүүдийн материалыг боловсруулахад байх миний оролцоо бол ерөөсөө л тухайн өвийн зүйл нь kонвенцийн үзэл санаанд хэрхэн нийцэж байгааг тод томруунаар илтгэн харуулахад оршиж байсан учраас тэр. Өөрөөр хэлбэл, тухайн өвийн талаарх мэдээлэл, материал дээр тулгуурлан, соёлын биет бус өвийг хамгаалах тухай kонвенцийн чиг зорилго, баримтлалд нийцэж байгаа, хүн төрөлхтний соёлын өв санд үнэтэй хувь нэмэр бүхий бөгөөд, хүний эрхийг зөрчсөн агууламжгүй өв ба хадгалж хамгаалах шаардлага учир ийм ийм байгаа гэх мэтээр нь  ЮНЕСKО-гийн хэллэгт хөрвүүлэн боловсруулах нь миний үүрэг байсан юм. Тийм ч учраас тухайн өвийг уламжлан тээгч болон тухайн өв дээр мэргэшсэн хүмүүсийн оролцоо баримт бичиг боловсруулахад зайлшгүй байдаг билээ.)

Ингээд бид хоёр гэж өглөөнөөс авахуулаад шөнийн 12 хүртэл ажил дээр суусан, баримт бичгээс гадна хавсарган явуулах бусад дуу, дүрс, зурган материалууд гээд олон зүйл дээр ажилласан, хоосон ходоодтой хүмүүс харанхуйд гарахад ажлын хажуу талын Зочин бууз л хөөрхий ганцаараа нээлттэй байдагсан. Хоёулаа ороод хэдэн бууз сүүтэй цайтай авч гэдэс гараад, гэртээ очиж хоноод маргааш нь дахиад л үргэлжлүүлнэ. Зочин бууз мөн ч олон удаа аминд орсон доо гэж.
Зиа тэгээд байж байтал 2009 оны намрын сүүлээр тууль, цуур, бий биелгээ гурав бүртгэгдсэн гэсэн баярт мэдээг, Хятад улс хөөмийг Хүн төрөлхтний соёлын биет бус өвийн төлөөллийн жагсаалтад нэр дэвшүүлэн бүртгүүллээ гэсэн цочир мэдээний хамт хүлээн авсан билээ. Энэ үед эдгээр жагсаалтуудын гол эх үүсвэр болох Соёлын биет бус өвийг хамгаалах ЮНЕСKО-гийн kонвенци дөнгөж хэрэгжиж эхлээд байсан ба үүний Засгийн газар хоорондын хорооны гишүүн улсуудаас боломжоо ашиглан “сэргэлэнтсэний” том жишээ нь Хятад байв. Ямар сайндаа л нэг жилийн дотор 20 гаруй өвийн зүйлс нэр дэвшүүлснийх нь дотор Төвдийн дуурийн урлаг, солонгос ардын тариачны бүжиг, Гэсэр болон Манас тууль, монгол хөөмий энэ тэр орчихсон явж байх вэ. Хятад нь дотооддоо 50 гаруй үндэстэнтэй, тэднийхээ өв соёлыг хамгаалах үүрэгтэй гэдгээр халхавчлан ийнхүү олон үндэстний соёлын хэсгээс өөрийнхөө нэрээр бөөндсөнд маш олон улс орон дургүйцлээ илэрхийлэн шуугисан билээ.

Монголд бол энэ шуугиан сенсаци утга учраа алдан даамжирсан нь хэвлэл мэдээллийнхэн асуудлын голд анхаарлаа хандуулахад биш, харин аль болох хүнийг цочирдуулах мэдээлэлд сонирхолтой байдагтай бас холбоотой гэж боддог. Учир нь ЮНЕСKО-гийн kонвенци, жагсаалтууд, тэдгээрийн процедур, үйл ажиллагааны хуваарь зарчмын талаар хичнээн мэдээлж, тайлбарласан ч, хүний өгсөн мэдээллийг мушгиад, сэтгэлийн хөөрлөөрөө фантазилсан мэдээллүүд их түгээж байсан юм. Дээр нь янз бүрийн хүмүүс албаны ямар ч мэдээлэлгүйгээр баруун солгойгүй бурж байсан нь чамлахааргүй нэрмээс болсон. Бидний зүгээс боломжийнхоо хэрээр мэдээлж байсан ч, (боломж нь ядаж байхад их хязгаарлагдмал) масс бол баахан сэжиг таамаг, цуурхалаар шуурч байв. Ингээд хөөмийг зарж идсэн хэргээр хэд хэдэн хүн чичлүүлж, ардын дайсанд тооцогдож ажлаасаа салсны дотор дарга маань орсон байлаа. Дашрамд дурдахад, Монголын соёлын хүрээнд үнэлж баршгүй их хувь нэмэр оруулсан Уртнасан даргагүйгээр энэ бүх ажил хэзээ ч биелэлээ олохгүй байх байсан юм. Энэ хүний Монгол соёлоо гэсэн чин сэтгэл бидэнд маш их нөлөө, дуурайл үзүүлсэн билээ. Уртнасан даргын алсын хараа, онч стратеги, чин зүтгэл, ширүүн боловч цагаандуу уур хилэн, хошин шогийн өндөр мэдрэмж бүхий удирдлага дор хэдэн жил ажилласан маань нэр төрийн хэрэг байлаа.

Ийнхүү хөөмийг тойрсон шуугин хашгиралдаан газар авсан энэ үед ч, дарга ажлаасаа халагдсан хэдий ч бид гурав нэгэнт эхлүүлсэн хөөмийн баримт бичгийг үргэлжлүүлэн боловсруулсаар, үг, өгүүлбэр, мөр бүр дээр ярилцаж, санал солилцож, наашаа цаашаа бичиг цаас явуулсаар 2010 оны хавар гэхэд энэ ажил бүрэн дууссан юм. (Энэ үед Жоанни Монгол хөөмийн уламжлалыг байгаагаар нь, бүхэлд нь, баялаг шинжээр нь цогц, цэгцтэй танилцуулсан гарын авлага материал шаардлагатай байгааг анзаарснаар Монгол Хөөмийн Сонгомолын санаа төрсөн юм.) Ингээд 2010 оны намар хөөмий бүртгэгдэж, олон хүний дотор онгойж, хөөмийг тойрсон сенсаци ч өнөөх л түр зуурын шуугиануудын адил замхарсан бөлгөө.

Сонирхолтой нь юу гэвэл, үүнээс болж манайхан “жагсаалт” нэртэй л бол юунд ч хамаагүй бүртгүүлэх гээд дайраад байдаг болсон гэлтэй. Зүгээр л нэг пивоны kомпаний олон улсын марkетингийн хэрэгсэл болохнэг жагсаалтад хүртэл олноороо хошуурч асар их мөнгө хөрөнгө цацаж байх жишээний. Ерөнхийдөө бол агуулга гэхээсээ илүү хэлбэрт ач холбогдол өгсөн хандлагатай. Бүртгүүллээ л бол болоо. Гэтэл цаана нь өдөр хоногоор устан алга болж буй маш олон өв байна, цаг алдалгүй судалгаа шинжилгээ хийх шаардлага зайлшгүй байна, өвлөн уламжлагчдыг тухайн өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлж, залгамжлуулахад нь туслах хэрэгтэй байна, соёлын өвийн ач холбогдлын талаар хүмүүст хэлбэр талаас нь биш, агуулга талаас нь илүү их ойлгуулах хэрэгтэй байна, тухайн өвийг зөвхөн нэг талаас нь биш, олон талт баялаг шинжээр нь хамгаалж түгээн дэлгэрүүлэх хэрэгтэй байна…

Ийм ч үзэл санааны үүднээс бид хөөмийн уламжлалыг өвлүүлэх хэрэгсэл болгож “Монгол Хөөмийн Сонгомол” гэдэг энэ хос цомгийг гаргасан юм.

Хүнийг модтой зүйрлэвэл үндэс нь түүний өв соёл билээ. Модны мөчир ямраар ч ургаж болно, харин үндэс нь тасарвал тэр мод дуусаа.



www.facebook.com/search/posts/?q=Nomiko
2017.01.15



















Nomindari Shagdarsuren
Шагдарсүрэнгийн Номиндарь











Шагдарсүрэнгийн Номиндарь нь соёлын биет бус өвийг хамгаалах чиглэлээр мэргэшсэн ба Рэннэ 2 Их сургуульд Соёлын өвийн менежментээр магистрын зэрэг хамгаалсан. Тэрээр 2008 оноос хойш уг салбарт ЮНЕСКО-гийн Монголын Үндэсний Комисс, Соёлын биет бус өвийн салбарт Монголоос ЮНЕСКО-гийн магадлан итгэмжлэл хүртсэн анхны ТББ болох Байгаль Соёлын Өвийг Хамгаалах Сан, Соёлын Биет бус Өвийн Францын Үндэсний Төв, БНСУ дахь ЮНЕСКО-гийн 2-р категорийн байгууллага болох Ази-Номхон Далайн Бүсийн Соёлын Биет бус Өвийг Хамгаалах Олон Улсын  Мэдээлэл, Сүлжээний Төв зэрэг соёлын инженерчлэлийн байгууллагуудад ажиллаж байсан. Нүүдэлчин Зам Холбооны уран сайхны зөвлөх, зохицуулагч тэрээр соёлын биет бус өвийн ЮНЕСКО-гийн жагсаалтуудад тууль, цуур, бий биелгээ, хөөмий, наадам зэрэг Монголын өвийн зүйлсийг нэр дэвшүүлэхэд оролцож байсан туршлагатай. Соёлын биет бус өвийг хамгаалах талаар англи, монгол, франц хэлээр хэд хэдэн илтгэл тавьж, нийтлүүлсэн. Монголын яруу найргийг Францын уншигч олонд таниулах зорилгоор дөрвөн ном орчуулан хэвлүүлсэн тэрээр Францын түүхч Мари Фавэругийн “Алтан Орд. Монголчууд дэлхийг өөрчилсөн нь” номыг англиас монгол хэл рүү орчуулж хэвлүүлсэн. Шагдарсүрэнгийн Номиндарь 2023 онд Монгол төрийн “Алтан гадас” одонгоор шагнуулсан.

Nomindari Shagdarsuren:
www.facebook.com/nomiko.sh
nomiko.sun(at)gmail.com



Nomindari Shagdarsuren
Young specialist in the sector of intangible cultural heritage (ICH) and its relation to intellectual property with experience in project planning, management of NGOs and public outreach in Mongolia, France and South Korea.

KEY COMPETENCIES/SKILLS
Self-starter, analytical mind, dynamic, ability to prioritize and meet deadlines, effective team player, excellent verbal and written communication skills, fluent in Mongolian, English, and French.


EDUCATIONAL BACKGROUND

2011-2013 University Rennes 2, Rennes, Upper Brittany, France
Master's degree on Mediation of heritage in Europe. Distinction very good

2008-2010 Chinggis Khaan University, Ulaanbaatar, Mongolia Master’s degree in History. 96.2/A

2003-2007 Chinggis Khaan University, Ulaanbaatar, Mongolia Bachelor’s degree in Political analysis and history. 94/A

1993-2003 Erdmiin Undraa Complex, Elementary & Secondary Education

PROFESSIONAL EXPERIENCE

International Information and Networking Centre for Intangible Cultural Heritage in Asia- Pacific Region under the auspices of UNESCO (ICHCAP), Republic of Korea
(April 2013 - July 2013) Intern
Duties included: Developing summaries of field studies on ICH safeguarding efforts in 24 countries in five sub-regions of the Asia-Pacific, participating in the development of a manual on the management of intellectual property in the safeguarding of ICH , assisting the project on the organization of a workshop on the documentation and pilot documentation of ICH in Mongolia, as well as a research and translations of data for specific tasks of the Center.
Accomplishments: Elaborated a summary of field surveys with updates and executive summary, facilitated the communication between the Mongolian and Korean partners for more efficient exchanges in different projects, translated from Mongolian into English and vise versa the papers and presentations of the Mongolian and Korean participants of the aforementioned workshop, translated the table of the restored and digitized archive materials from Mongolian into English, updated the bibliographic research on the relation of intellectual property rights and intangible cultural heritage.

Heritage Day in Le Mans, Cultural Centre of Sarthe region, France
(15 & 16 September 2012)
• Reception of public, distribution of information and brochure on the event
French Centre of Intangible Cultural Heritage (Centre français du patrimoine culturel immatériel – Maison des cultures du monde), France
(January 2012 – July 2012) Intern
Duties included: Assisting the director of the Centre for implementing diverse projects, and organizing academic and cultural events. (translations, research, maintenance of documentation, archives, carrying out inventory, public and press relations)
Accomplishments: Established a model for maintaining the mailing list, proposed and organized a concert of Mongolian overtone singing, creation of press review, and inventory of photography.

UNESCO Accredited Foundation for the Protection of Natural and Cultural Heritage, Mongolia (February 2010 - present) Project officer
Duties included: Maintaining external relations, coordination of activities, translation and
interpretation, analysis and elaboration of official documents, arrangement and organization of
academic & cultural events, public outreach and communications.
Projects taken charge of: Implementation of the 3rd phase of the Mongolian-Korean Joint
Cooperation Project ‘Establishing a Safeguarding System for Intangible Cultural Heritage in Mongolia’: publication of a book Intangible cultural heritage of the Mongols in Mongolian and English (2011), categorization& digitization of a part of superannuated and damaged ICH data at the Language and Literature Institute of the Mongolian Academy of Sciences, and creation of the prototype of the Mongolian ICH website (2011-2012), organization of Mongolia-ICHCAP Joint Project of ICH Documentation Workshop and Pilot Filming in Mongolia (2013).

National Research Institute of Cultural Heritage, Daejeon, Republic of Korea
(May-August 2009) Research fellow
• Participant of the ACPCS 2009 Program - Researcher at the Intangible Heritage Department
• Topic of the research: Documentation of intangible cultural heritage of the Republic of Korea

Mongolian National Commission for UNESCO, Mongolia
(2008 - 2010) Project officer
Duties included: Coordination of activities, translation and interpretation, analysis and elaboration of official documents arrangement and organization of a variety of meetings, seminars, workshops etc., communication and public outreach.
Projects taken charge of: Implementation of the Mongolian-Korean Joint Cooperation Project ‘Establishing a Safeguarding System for Intangible Cultural Heritage in Mongolia’: undertook field surveys on the ICH and its bearers in the selected provinces of Western, Central, Eastern and Gobi regions (2008, 2009), organization of the symposium and workshop on the crucial and emerging issues of ICH and safeguarding thereof (2009), elaboration of legal documents on the ICH of Mongolia, nomination and follow-up for inscriptions of 5 ICH elements to the ICH Lists of UNESCO (2009-2010)

Office of the President of Mongolia
(Winter-Spring 2006) Intern
Duties included: Data entry, data arrangement, award database maintenance, assistance to the distribution of awards at the President’s Awards Office

‘Ongi River Neighborhood’ Civil Movement
(Summer 2004) Office Assistant and Translator
Duties included: Translation of official letters, publicity packets, and educational brochures for environmental and non-profit organization protecting nomadic families from environmental destruction caused by mining, basic office errands and public outreach

INTERNAITONAL EXPERIENCE
French-German research workshop: Intangible Cultural Heritage in France and Germany: Compared approaches of a new type of heritage, Rennes, France
(22-23 January, 2014)
• Participant, co-presented a paper entitled Les transformations d’un patrimoine immatériel mongol: D’une pratique locale du höömij à l’objet d’une patrimonialisation

International Meeting of Intangible Cultural Heritage in Brittany, Brest, France
(14-15 December, 2012)
• Participant, co-presented a paper entitled Le PCI de Mongolie sur les listes de l’Unesco: traditions musicales et enjeux de sauvegarde

The 1st International Workshop of the Asian Cooperation Program on Conservation Science, Daejeon, Republic of Korea
(12-14 June, 2012)
• Participant, presented a paper entitled Safeguarding intangible cultural heritage in Mongolia: Needs and Challenges

Week of Mongolia in Paris, France/ Mongolian space & heritage, International conference
(7-13 Mai 2012)
• Translation of scientific documents and assistance to secretariat prior to the event

Centre for Environmental Education, Ahmedabad, India
(6-18 December, 2009)
• Co-participant of the Advanced Training Program in Education for Sustainable Development in Formal Education
• Implemented Project title: ESD Alive in ASPNet schools of Mongolia

Sunmoon University, Republic of Korea
(September-December, 2006)
• Student exchange of Asia University Federation

School for International Training
(Spring 2004-Spring 2006)
Translator and guide for American university students completing research in Mongolia
• Served as translator for research projects including: ‘Shamanism in Post-Socialist Mongolia’, ‘Mongolian Constitution’, ‘Origins and Revitalizations of Classical Mongolian Script’, ‘Deforestation and Illegal Mining in Uvurkhangai province’
• Organized and managed meeting between students and local informants, resource people
• Served as a cultural educator to international students

QUALIFICATIONS
• Fluent in Mongolian (mother tongue) and Mongolian traditional script, English (iBT Score 93, November 27, 2007), fluent in French (level C2, 2013), beginner in Korean & Japanese, advanced beginner in Russian
• Proficient in computer programs, including Microsoft Word, Excel, MS Powerpoint, Publisher and internet environment
• Driving license B (Mongolia)

PUBLICATIONS
SHAGDARSUREN Nomindari & CURTET Johanni, Transformations of an intangible heritage of Mongolia: From the local practices of höömij to the object of heritagisation, (in French), French-German research workshop: Intangible Cultural Heritage in France and Germany: Compared approaches of a new type of heritage, University Rennes 2, 22-23 January 2014. Upcoming.

SHAGDARSUREN Nomindari, Sound archive and copyright: Issues on a record publishing of intangible cultural heritage of Mongolia, (in French), Thesis of the 2nd year Master’s program on Mediation of Heritage in Europe, under the supervision of Martine Cocaud, University Rennes 2, Upper Brittany, November 2013. 68p. (Grade: 16.5/20).

SHAGDARSUREN Nomindari et CURTET Johanni, « Le PCI de Mongolie sur les listes de l’Unesco : traditions musicales et enjeux de sauvegarde », in Rencontres internationales du patrimoine culturel immatériel en Bretagne, Actes des Rencontres de Brest des 14 &15 décembre 2012, organisées dans le cadre du festival No Bore 02 au Quartz, scène nationale, éd. Bretagne Culture Diversité & Dastum, Brest, 2014, pp.51-61.

SHAGDARSUREN Nomindari, Management of copyright in the safeguarding of traditional music in Brittany: Practices of Dastum, (in French), Thesis of the 1st year Master’s program on Mediation of Heritage in Europe, under the supervision of JM. Lucas, University Rennes 2, Upper Brittany, June 2012. 97p. (Grade: 16/20).

SHAGDARSUREN Nomindari, « Safeguarding Intangible Cultural Heritage in Mongolia: Needs and Challenges », (in English) in Asian Cooperation Program on Conservation Science, The 1st ACPCS Workshop: Establishing a platform for building a regional capacity, ed. National Research Institute of Cultural Heritage, Daejoen, Korea, June 2012, pp.70-80.

SHAGDARSUREN Nomindari, « Methods for Making Diary Products as a Living Heritage, (in English) in ICH Courier », The Intangible Cultural Heritage Courier of Asia and the Pacific, ed. ICHCAP-International Information and Networking Centre for Intangible Cultural Heritage in the Asia-Pacific Region under the auspices of UNESCO, Daejeon, Korea, July 2011, p.4.

SHAGDARSUREN Nomindari, On the issues of the safeguarding of intangible cultural heritage in Mongolia: Tradition and Modernization (in Mongolian), Thesis for Master’s degree in History, under the supervision of M.Urtnasan Norov, former secretary-general of the Mongolian National Commission for UNESCO, May 2010. 137p. (Grade: 96.2 A).

SHAGDARSUREN Nomindari, « UNESCO Convention for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage and Its Implementation in Mongolia » (in Mongolian), in On the Issues of the Protection of Ancient Cultural and Historical Objects, ed. Center for the Historical and Cultural Objects of Mongolia, Ulaanbaatar, 2009, pp.107-114.

SHAGDARSUREN Nomindari, « Torguud Migration: An element of Intangible Cultural Heritage of Mongolian Culture » (in Mongolian) in Torguud Studies Journal, Vol. 3, ed. Chinggis Khaan University, Ulaanbaatar, 2009.

SHAGDARSUREN Nomindari, « Issues on the socio-politic situation prior to the foundation of Great Mongolian Empire » (in Mongolian) in Chinggis Khaan studies Journal, Vol. 7, ed. Ulaanbaatar, 2005.

INTERESTS & ACTIVITIES
History, cultural studies, intangible heritage, intellectual property, ecology, drawing, designing, dancing, reading, traveling, music, movies, and macramé handicrafts.

* This CV doesn’t include my experience in the sectors of tourism, cinema and environmental protection. More information available on request.

nomiko.sun(at)gmail.com


ACADEMIA:
https://univ-rennes2.academia.edu/NomindariShagdarsuren/CurriculumVitae





Routes Nomades буюу Нүүдэлчин Зам холбооны танилцуулга

Нүүдэлчин Зам Холбоо нь 2006 оноос хойш Монголын соёл, урлагийг Баруунд түгээн таниулах үйл ажиллагааг тасралтгүй, идэвхтэй явуулж ирсэн, үүгээрээ Монголын нэр хүндийг олон улсад өргөх тал дээр томоохон хувь нэмэр оруулж ирсэн байгууллага юм.

Анхлан Монгол хөөмийн урлагийг гадны үзэгч, сонсогчдод таниулан хүргэх олон талт үйл ажиллагаагаар гараагаа эхэлж байсан энэ холбоо өнөөдөр Баруун, Хойд, Төв болон Өмнөд Европ, Хойд Америк, Хойд Африкийг хамарсан соёл урлагийн нэр хүндтэй, байнгын хамтрагч бүхий томоохон сүлжээтэй болоод байна.

Сүүлийн 15 жилийн турш Монгол Улсаас хөөмийч Н. Сэнгэдорж, Р. Даваажав, Д. Цэрэндаваа, Э. Тойвгоо, Б. Папизан, Н. Ганзориг, Ц. Цогтгэрэл, Д. Батсүх, дуучин Г. Бямбажаргал, Х. Эрдэнэцэцэг болон Алтай Хангай, Хөсөгтөн хамтлагуудыг тус тус; Европоос хөөмийч П. Өсөхжаргал, Б. Амартүвшин, С. Бадамхорол, Д. Мандахжаргал, морин хуурч Н. Хулан болон Эгшиглэн, Хөх Монгол, Хатан, Говь зэрэг хамтлаг уран бүтээлчдийг Франц, Бельги, Швейцарь, Герман, Польш, Турк, Португал, Итали, Норвеги, Морокко зэрэг  орнуудын томоохон тайз, фестивалиудад урин тоглуулж, эдгээр улсуудад болон Америк, Канад, Монако, Их Британид Монголын язгуур урлагийг сурталчлан дэлгэрүүлж ирсэн. Нийт 200 гаруй тоглолт, 600 гаруй сургалт зохион байгуулж, 4 цомог бүтээсэн ба энэ бүх адал явдлаар кино найруулагч Жон Фронсуа Кастэлл баримтат кино хоёрыг бүтээсэн нь олны хүртээлд удаа дараа хүрч, талархал хүлээгээд байна.

Түүнчлэн, Барууны томоохон музей, соёлын төв, судалгааны хүрээлэн зэрэг соёл, шинжлэх ухааны байгууллагуудад хөөмий хийгээд Монгол соёлын өвийн талаар олон арван лекц таниулга, сургалт, дугуйлан зохион байгуулж ирсэн туршлагатай.

2023 онд Францын Ноонт хотноо зохион байгуулагдах Чингис Хаан, Монголчуудын талаарх үзэсгэлэнгийн соёл, урлагийн хөтөлбөрийг Франц талаас боловсруулж ажиллах хамтрагч байгууллага юм.

Нүүдэлчин Зам Холбооны томоохон амжилтуудаас дурдвал:

•    2007 – « Дөрвөн Бэрх » уран бүтээлийн төслөөр Монголын 4 хөөмийчийг нэгтгэн, зөвхөн хөөмийгөөр дагнасан тоглолтын уран бүтээл бүтээн гаргаж, дараагийн жилүүдэд нь Францад аялан тоглолт зохион байгуулсан нь Монгол хөөмийн түүхэнд анхдагч үйл явдал байв.

•    2010  –  Монголын уламжлалт хөөмийн урлагийг ЮНЕСКО-гийн хөтлөн явуулдаг Хүн Төрөлхтний Соёлын Биет бус Өвийн Жагсаалтад нэр дэвшүүлэх баримт бичгийг тус холбооны уран сайхны удирдаач, хөөмий судлаач Жоанни Кюртэ, соёлын биет бус өвийн мэргэжилтэн Шагдарсүрэнгийн Номиндарь нар ЮНЕСКО-гийн Монголын Үндэсний Комиссын ЕНБ Др. Норовын Уртнасангийн удирдлага дор боловсруулан бүрдүүлж, бүртгүүлэв.

•    2010 – Кино найруулагч Жон-Фронсуа Кастэллийн « Хөөмийн эзэд – Монгол хөөмийч » баримтат киног хамтран бүтээсэн нь олон улсад 300 гаруй удаа цацагдан, хэд хэдэн шагнал хүртэж, олны талархлыг хүлээв.

•    2013 – Нүүдэлчин Зам холбооны уран сайхны удирдаач, угсаатны хөгжим судлаач Жоанни Кюртэ « Хоолойн тембрийн урлаг Монгол хөөмийн уламжлал, угсаатны хөгжим судлал, түүх » сэдвээр Рэннэ 2 их сургуульд Докторын зэрэг хамгаалсан нь Монгол хөөмийгөөр дагнасан судалгаагаараа ийнхүү Докторын зэрэг хамгаалсан анхны гадаад эрдэмтэн болов.

•    2016 – Монгол Хөөмийн Сонгомол олон улсын аялан тоглолтоор12 уран бүтээлчийг урин оролцуулж, 2 сарын турш 3 улс, 11 хотоор 25500 гаруй км аялж, соёл урлагийн 60 гаруй үйл ажиллагааг гадаадын 9287 хүнд хүргэж, олон улсын хэвлэл мэдээллээр 54 удаа цацагдсан том хэмжээний арга хэмжээ зохион байгуулав.

•    2017 – Хөөмийг уламжлуулан өвлүүлэх хэрэгсэл болох « Монгол Хөөмийн Сонгомол » гурван хэлээрх хос цомгийг гаргасан нь олон улсын хөгжим судлаач, шүүмжлэгчдийн талархлыг хүлээж, Баруунд Монгол хөөмийн талаарх гол сурвалж материал болов.

•    2017 – Монгол хөөмийчдийн сайн дурын оролцооны үндсэн дээр хөөмийн талаар MRI аппарат зэрэг хамгийн сүүлийн үеийн технологи бүхий дуу хоолойн лабораторид туршилт, судалгаа хийсэн нь дэлхийд анхдагч болов.

•    2018 – Нүүдэлчин Зам Холбоо Монголын соёл, язгуур урлагийг түгээн дэлгэрүүлж, соёлын биет бус өвийг хадгалан хамгаалдаг үйлсээрээ ЮНЕСКО-гийн магадлан итгэмжлэл хүртэв.

•    2018 – Кино найруулагч Жон-Фронсуа Кастэллийн « Хөөмийгөөр Аялахуй » баримтат киног хамтран бүтээлцэв. Уг кинонд Нүүдэлчин Зам холбооныхон Монгол хөөмийн урлаг, өвийг хамгаалан түгээх үйлсэд өвлөг уламжлагч, уран бүтээлчидтэй хэрхэн ажиллаж, « Монгол хөөмийн сонгомол » цомог, аялан тоглолт бүтсэн түүхийг өгүүлнэ.

•    2020 – Монгол хөөмийн ангийг Францын Убань хотын Консерваторит нээж, анхны ангийн 4 жилийн сургалт эхлүүлэв. Хөөмий ийнхүү анх удаа Барууны дээд боловсролын тогтолцоонд багтан орсон энэ явдал нь хөөмийн түүхэнд шинэ хуудас нээж, түгээн дэлгэрүүлэхэд үйлсэд маш том алхам болов.

•    2021 – Хөсөгтөн хамтлагийн “Жангар” цомгийг продюсэрлэн гаргасан нь ковидын нөхцөл байдлаас үл хамааран олон улсад ихээхэн талархал хүлээж, алдарт Сонглайнс Мюзик Эвордс шагналыг Ази-Номхон далайн бүсээс шалгаран хүртэв.

•    2021 – Нүүдэлчин Зам холбооны уран сайхны удирдаач, угсаатны хөгжим судлаач Др. Жоанни Кюртэг Монгол улсын гадаад сурталчилгаа болон, Монгол-Францын харилцаа, соёлын солилцоонд оруулж буй хувь нэмрийг нь үнэлж, Монгол төрийн зүгээс “Найрамдал” медалиар шагнав.

•    2022 – Хөсөгтөн хамтлагийн Европ дахь 2 сарын аялан тоглолт болон хөөмийч Доржийн Батсүхийн Франц дахь 1 сар хагасын аялан тоглолтыг тус тус амжилттай зохион байгуулав.

•    2022 – Нүүдэлчин Зам холбооны төслийн зохицуулагч Шагдарсүрэнгийн Номиндарь монголын яруу найргийн орчуулгуудаараа, Азийн шилдэг найрагч Д. Урианхайн “Намар морио услахуй”, яруу найрагч Л. Өлзийтөгсийн “Хумхийн тоосны нас”, яруу найрагч агсан Д. Нямсүрэн, Л. Нямдорж нарын “Хоёр наран” түүврүүд болон яруу найрагчдын “Монгол найргийн бяцхан мандал” антологийг тус тус франц-монгол хос хэлээр, урлагийн ном хэлбэрээр Франц улсад хэвлүүлэн гаргав.

•    2023 – Хөөмийч, хөгжмийн зохиолч, хөгжим урлаач, Монголын тува хөөмийг өвлөн уламжлагч Доржийн Батсүхийн аялан тоглолтыг амжилттай зохион байгуулав.

•    2023 – Нүүдэлчин Зам холбооны төслийн зохицуулагч Шагдарсүрэнгийн Номиндарийн монгол соёлоо олон хэлбэрээр Барууны ертөнцөд сурталчлан таниулах чиглэлээр 15 жилийн турш явуулж ирсэн ажил үйлсийг Монгол Улсын төр засгаас өндрөөр үнэлж, “Алтан гадас” одонгоор шагнав.

•    2023 – Франц улсын Ноонт хотын Бртөтанийн Гүнгийн Цайз – Ноонт Хотын Түүхийн Музейн зохион байгуулж буй « Чингис Хаан. Монголчууд Дэлхийг Өөрчилсөн нь » үзэсгэлэнгийн зохион байгуулалтад хувь нэмрээ оруулж, соёл урлагийн хөтөлбөрийг хамтран зохион байгуулагчаар ажиллав.

•    2023 – Хөөмийч, хөгжмийн зохиолч, хөгжим урлаач, Монголын тува хөөмийг өвлөн уламжлагч Доржийн Батсүхийн анхны цомог болох “Өгбелерим – Өвөг дээдэстээ өргөх аялгуу” бүтээлийг продюсерлэн гаргасан нь хөгжмийн мэргэжлийн олон улсын хэвлэл мэдээллийн анхаарлыг татаж байна.




Продюсерлэн гаргасан цомог, шагналын жагсаалт болон бүтээл худалдан авахтай холбоотой бүх мэдээллийг дараах холбоосоос авч болно:
https://routesnomades.fr/disques


« Монгол Хөөмийн Сонгомол »-ын талаар сурвалжилсан монгол мэдээг дараах холбоосоос авч болно:
http://time.mn/kQT.html



Association Routes Nomades
193 Boulevard Jacques Cartier
35000 Rennes
France
contact(at)routesnomades.fr
+33 (0)6 2135 5301












1000 Portraits
  25 October 2023, Rome, Italy

Mongolian Art